EW05 Omslag 600
Mei 2021

Niet alles heeft een prijs

65 01

Om eerlijk te zijn geloof ik niet in puur altruïsme. Zo geef ik al jaren plasma bij de bloedbank. Dat doe ik geheel vrijwillig, niemand heeft mij gedwongen en ik krijg er niet voor betaald. Op het eerste gezicht lijkt dit een vorm van liefdadigheid, die ik belangeloos doe. Maar, om eerlijk te zijn: het geeft mij gewoon een goed gevoel dat ik iets kan doen voor de mensheid, al is het alleen maar lui een uur op een stoel liggen terwijl ik thee en een roze koek krijg geserveerd.

In de VS was het lang anders. Daar kregen bloeddonoren wel geld voor hun bloed- en plasmadonaties. In de jaren zeventig is er wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en wat bleek: in de VS werden per persoon minder donaties gedaan dan in het Verenigd Koninkrijk, waar het – net als in Nederland – gewoon onbetaald was. Voor de onderzoekers was hun vraag in hoeverre mensen extra worden gemotiveerd als ze voor iets betaald krijgen. Of spelen andere overwegingen een belangrijker rol bij de keuzes die mensen maken?

Terwijl ik in de bloedbank aan het ingewikkelde apparaat verbonden lag met slangetjes en knipperende lampjes en ik een hapje nam van die roze koek, moest ik hieraan denken toen ik op mijn telefoon de reacties onder een LinkedIn-bericht las over het personeelstekort in de installatiebranche. Bijna zonder uitzondering werd in deze reacties het verband gelegd tussen de geringe belangstelling voor technische opleidingen – en dus voor het technische vak van loodgieter, elektricien en overige technisch dienstverleners – en het vermeende lage salaris in de branche. Vermeend, omdat juist technische beroepen er altijd hoog uitspringen als je googlet naar lijstjes met best betaalde banen na een mbo.

Maar goed. Volgens mij is het een hardnekkige reflex die in meer sectoren speelt: te weinig mensen in de zorg? De salarissen moeten omhoog! Te weinig blauw op straat? Hup, meer geld er tegenaan. Mij lijkt belangrijker te onderzoeken wat mensen motiveert om in de techniek, de zorg of bij de politie te werken. Is dat daadwerkelijk het geld? Of is dat omdat je het fijn vindt om met mensen te werken, ingewikkelde problemen op te lossen, bij te dragen aan een duurzamere wereld of aan veiligheid op straat?

Je ziet, nog een voordeel van een uurtje verplicht stilliggen op een stoel: je kunt je gedachten nog eens ergens over laten waaien. Volgende maand weer, vaste prik!

Laurens de Vrijer
Teamleider Techniek Nederland Advies
l.devrijer@technieknederland.nl
@vrijert